Evrende sonsuz miktarda umut var; ama bizim için yok. -Franz Kafka

-
Aslında söz çok açık ve yoruma gerek yok gibi duruyor. Ama burada gayet kafa kurcalayan bir kavram var: "biz". Acaba Kafka, biz derken kimi kastetmiştir?

Aslına bakarsanız ben bu sözü yorumlayamadım. Acaba zeki düşünürleri mi kastetmişti, baskı altında olan yurttaşların çaresizliği miydi düşündüğü? Çözümleyemeyince -ben de- Google'da bu sözle ilgili arama yapmaya karar verdim. Türkçe olarak arayınca istediğim sonuca varamadım, ve ben de İngilizce olarak araştırdım. Alejandro Baer ve Natan Sznaider'in ortaklaşa yazdıkları kitapta o kadar güzel bir açıklama vardı ki -onu bulunca- araştırmamı sonlandırdım. "Memory and Forgetting in the Post-Holocaust Era: The Ethics of Never Again" isimli kitabın 3. sayfasında -İngilizce olarak- aynen şu ifade yer alıyor:

"Hope is precisely what you need when you do not know what the future will bring and a world order collapses." (Baer, Sznaider, 2017, p. 3)

Yani Türkçesiyle: "Umut, tam olarak ne geleceğini bilmediğinizde ve bir dünya düzeni çöktüğünde ihtiyacınız olan şeydir."

Ve kitapta -aynı sayfada- şuna da değiniliyor: bizler -"gelecek" ve "şimdiki zaman" arasındaki geçiş olarak- olası geleceğin ne olabileceğine dair "sürekli" bir tahmin içerisinde oluruz. Ve bu tahminler "korkuları" içerdiği gibi "umutları" da içerir. Ve bu tahminlerdeki olası sınırsızlık, beraberinde sınırsız miktarda umudu da beraberinde getirir.

Kafka'nın "biz" derken kastettiği işte bu tahminleri yapmayanlardı. Kitaptan anlayabildiğim kadarıyla -aynı sayfa- Kafka yeni bir tarafta yer alıyordu: yaşadığı ana odaklanırken, aynı zamanda -geçmişle şimdiki zaman arasındaki diyalogdan yaptığı çıkarımlarla- yaşadığı zamanı yeniden yaratan, ve "yeniliğini" anlayabilen taraf.
Yer: Ankara, Turkey

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ben bir kafesim; kuşunu arayan. -Franz Kafka

-
Kuş ve kafes ikilisini çoğumuz duymuşuzdur. Hatta en meşhur sözlerden birisi de şudur sözdür: "Bülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demiş." Altın kafese kapatan kişi onu ne kadar severse sevsin... Şimdi olaya farklı bir taraftan bakıyoruz: bu sefer kafes biziz. Bir kafes olmak çeşitli şekillerde yorumlanabilse de en bariz tanımlaması "hapsetmek" üzerinedir. Bir kafes olarak -var oluş nedenimiz gereği- içimizde bir "şey" saklamalıyız, bir canlı. Ve şunu biliyoruz ki bir kafeste "genellikle" canlılar zorla tutulurlar. Biz de saplantılı olarak sevdiğimiz, bizden uzaklaşmasını istediğimiz, sadece bizim olmasını istediğimiz kişiler ararız hayatımızda; ve o kişileri içimize hapsederiz. Başkasına ait olabileceği düşüncesi bile bazen katlanılmaz olur. O kişiyi -kuşu- içimize -kafese- hapsettiğimiz zaman, artık bizden kendi isteğiyle kurtulamaz. Ta ki kafesi kendimiz açana, veya kafes kırılana kadar...
Devamı

Anlatamam. İçimde neler olup bittiğini hiç kimseye anlatamam. Kendime bile anlatamıyorum. -Franz Kafka

-
Söylemek ne kadar kolay değil mi? Herkes bir şeyler söyler. Herkesin her konuda bir fikri vardır: eksik ya da tam, doğru ya da yanlış; alim'in ya da cahilin. Zaten insanın doğası gereği öyle olmak zorunda. Peki hiç düşündünüz mü: "söylemek" ve "anlatmak" arasındaki farkı? Birine bir şey söylemek kolaydır: ağzından eğri yada doğru kelimeleri dökersin. O kadar. Ama anlatmak... Anlatmak; bilgi vermek, izah etmek anlamlarına gelmektedir. Açıklamak... Bir konuyu açıklaman için önce o konuyu anlaman gerekir. Bu, bütün insanlar için böyledir. Aklı, kalbi, düşünceleri, ruhu karışık olan bir insan sadece söyler içindeki fırtınayı. Ama işler anlatmaya gelince, kendisinin bile bilmediği konuyu bir başkasına açıklamaya gelince... Cümlenin devamını zaten az buçuk "hepimiz" deneyimlemişizdir.
Devamı

Konuştuğumdan farklı yazıyorum, düşündüğümden farklı konuşuyorum ve düşünmem gerekenden daha farklı düşünüyorum. Böylece, tüm bunlar sonsuz ve derin bir karanlığa doğru devam edip gidiyor. -Franz Kafka

-
Bu aforizmayı, ikinci bölümünden başlayarak ele almam daha doğru olur. Nedir o bölüm? -Düşündüğümden farklı konuşuyorum. Buradaki vurguyu, aslında baskı altında olan bir insanın yaşadığı zorluğa işaret ettiği şeklinde yorumluyorum. Eğer tek bir insan bile -ki şu anda kimi gerçek gazetecilerin düştüğü durum budur- düşündüğünden farklı konuşmak zorunda "bırakılırsa", burada gerçek özgürlükten bahsedilemez. Düşündüğünden farklı konuşan bir insan -başkaları tarafından dayatılan düşüncelerden, diğer bir deyişle, düşünmeleri gerekenden- farklı düşündüğü için konuşamadığı konuları yazarak dışa vurmak zorunda kalır. Ve son olarak eğer bir insan inandığı gerçekleri ve/veya doğruları dilediği gibi -saygı çerçevesi her zaman bakidir- dışa vuramazsa önce kendisi, sonra da -inandığı doğrularla birlikte- yanlışa "maruz bırakılmış" çevresi karanlığa doğru çekilmeye devam eder.
Devamı